Dzisiejsza data:

Kościół pod wezwaniem św. Idziego Opata w Zborówku

Pierwszy kościół w Zborówku ufundował według tradycji w 1085 Władysław Herman. Parafia była wzmiankowana 1326 (miejscowość nazywała się wówczas Beszowa Biskupia).

           Obecny został wzniesiony w 1459 roku. W 1906 postanowiono wznieść na jego miejscu nowy, murowany obiekt. Ostatecznie jednak dobudowano tylko od zachodu murowaną część nawy, według projektu budowniczego Stanisława Szpakowskiego. Dotychczasowy kościół, sprowadzony do roli prezbiterium, utracił całą zachodnią ścianę. Około 1913 oszalowano wnętrza oraz wzmocniono zrąb ścian lisicami.

           Kościół jest orientowany, pierwotna, drewniana część ma konstrukcję zrębową. Więźba dachowa jest storczykowa, oryginalna, z zachowanymi ciesielskimi znakami montażowymi. Kościół zachował również pierwotny układ przestrzenny wnętrza i bryłę (oprócz ściany zachodniej). Zbliżone do kwadratu prezbiterium zamknięte jest wielobocznie, od północy przylega do niego późniejsza zakrystia. Nawa jest szersza, na rzucie prostokąta. Kościół jest przykryty sklepieniami pozornymi: w prezbiterium kolebkowym, w nawie z profilowanymi belkami gotyckimi w zaskrzynieniach. Tęcza ma wykrój ostrołukowy, belka tęczowa profilowanie gotyckie, z motywem skręconego sznura i napisem erekcyjnym 1459. Na belce znajduje się późnogotycki krucyfiks (2. połowa XVI wieku) oraz późnogotyckie rzeźby Matki Boskiej i św. Jana (początek XVI wieku).

            Dach nad nawą i prezbiterium jest wspólny, dwuspadowy, pokryty gontem, nad nawą łamany. Na szczycie wznosi się barokowa wieżyczka na sygnaturkę, z gontowymi kopułkami. Pod dachem biegnie profilowany gzyms, najstarszy jest ten wzdłuż północnego okapu dachu.

            W ołtarzu głównym znajduje się późnogotycka rzeźba św. Mikołaja (około 1500). Po bokach ołtarza są malowane skrzydła tryptyku ze świętymi biskupami – Stanisławem i Wojciechem, z rzeźbionymi maswerkami. Na rewersach skrzydeł są późnogotyckie (około 1500) wizerunki NM Panny i Archanioła Gabriela ze Zwiastowania. Po bokach ołtarza późnobarokowe relikwiarze (początek XVIII wieku).

           W lewym ołtarzu bocznym (przy tęczy) jest późnogotycki, malowany tryptyk (1. połowa XVI wieku). W polu środkowym obraz św. Mikołaja z portretem klęczącej postaci w stroju duchownego, utożsamianej z przypuszczalnym fundatorem, Grzegorzem ze Strzyżowa. Na skrzydłach postacie świętych Grzegorza i Stanisława Biskupa, a na rewersie NM Panna i Archanioł Gabriel ze Zwiastowania.

           Dwa ołtarze boczne (w nowszej części kościoła) są w stylu regencji. W prawym jest obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem - zapewne XVII-wieczny, przemalowany. W nasadzie późnobarokowa rzeźba św. Marcina wśród aniołów i obłoków (2. ćwierć XVIII wieku). W lewym ołtarzu jest XVI-wieczny krucyfiks, w nasadzie rzeźba Boga Ojca wśród aniołów (2. ćwierć XVIII wieku).

           Ambona jest późnobarokowa (2. ćwierć XVIII wieku). W kościele znajduje się rzeźba Chrystusa Zmartwychwstałego o charakterze barokowym, wczesnobarokowa monstrancja i kielich (1. połowa XVII wieku), pacyfikał w stylu regencji, relikwiarz św. Stanisława Biskupa – drewniany, w kształcie ręki (zapewne z XVIII wieku), XVIII-wieczne ornaty (jeden z pasa polskiego, dwa haftowane i jeden z tkaniny).

           Na cmentarzu znajduje się kamienna rzeźba Ecce Homo na postumencie (1820) oraz nagrobek Antoniego Straszewicza (zm. 1831), sędziego pokoju powiatu stopnickiego – marmurowy, klasycystyczny.

źródła:

1. R. Brykowski, Drewniany kościół w Zborówku z 1459 r. [w:] ,,Biuletyn Historii Sztuki” 1968, nr 3

2. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. III - woj. kieleckie, z. 1 - powiat buski, Warszawa 1957

Komentarze obsługiwane przez CComment