Kościół pod wezwaniem św. Marcina w Porębie Dzierżnej

Pierwotny kościół pochodził z 1383 roku.

           Obecny częściowo z 1766 (zamknięte trójbocznie prezbiterium i szersza od niego, wschodnia część nawy - drewniane, konstrukcji zrębowej), a częściowo z 1870 (zachodnia, murowana część nawy). W XIX wieku był on kilkakrotnie odnawiany, potem w latach 70-tych XX wieku (między innymi złocenie ołtarzy) i w 2008 (wymiana gontu na dachu).

            Kościół jest orientowany. Od północy przy prezbiterium znajduje się drewniana zakrystia, od południa przy nawie drewniana kruchta. Dach jest dwuspadowy, dwukalenicowy, kryty gontem. Na szczycie dachu wznosi się blaszana, ośmioboczna wieżyczka na sygnaturkę z latarnią.

             Wewnątrz są płaskie stropy, w nawie z uskokami (przekształcone zaskrzynienia). Na belce tęczowej jest krucyfiks z XVIII wieku. Południowy portal nawy ma wykrój w ośli grzbiet. Na wschodniej, zewnętrznej ścianie prezbiterium wisi późnobarokowy krucyfiks. W szczycie fasady jest wnęka również z krucyfiksem późnobarokowym.

            Ołtarz główny i dwa boczne są późnobarokowe. W głównym (ozdobionym pilastrami i kolumnami) jest obraz Matki Boskiej Śnieżnej, zapewne XVII-wieczny. Na zasuwie obraz św. Marcina. W zwieńczeniu rzeźba św. Michała Archanioła i dwóch aniołów, W ołtarzach bocznych są barokowe obrazy świętych z Dzieciątkiem Jezus: w prawym św. Józefa (koniec XVII wieku), w lewym św. Antoniego Padewskiego. Trzeci ołtarz boczny, ustawiony przy północnej ścianie świątyni, jest utrzymany w tzw. stylu rejencji, z rokokowym antepedium.

            Ambona jest późnobarokowa, jej balustradę zdobią obrazy z wizerunkami Ewangelistów. Marmurowa chrzcielnica barokowa. Po obu stronach prezbiterium stoją dwie rokokowe ławy kolatorskie. W kościele znajduje się późnobarokowy krucyfiks (1. połowa XVIII wieku); dwanaście lichtarzy ściennych - drewnianych, późnobarokowych (XVIII wiek); sześć lichtarzy drewnianych, rokokowych; dwa kielichy: z 1730 i rokokowy; puszka z XVIII wieku; pięć haftowanych ornatów: jeden z XVII wieku, cztery z XVIII wieku. Dzwon pochodzi z 1545, chór muzyczny z organami z XIX wieku.

            Dzwonnicę wybudowano w 1766 roku. Jest drewniana, o konstrukcji słupowej. Ściany ma pochyłe, w górnej kondygnacji są okienka. Dach jest namiotowy, pokryty blachą (pierwotnie gontem).

źródła:

1. Ryszard Brykowski, Marian Kornecki, Drewniane kościoły w Małopolsce Południowej, Wrocław 1984

2. Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. 1 - woj. krakowskie, z. 12 - powiat olkuski, Warszawa 1953