Kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa i Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Jaśle

Dekanat Jasło-Wschód

Diecezja rzeszowska

           Jasielskie Wizytki przywędrowały do Jasła z Wersalu, gdyż z Wilna, gdzie przebywały wcześniej przez 171 lat, zostały w 1865 roku wydalone przez władze carskie. Z Francji też musiały uciekać, więc zdecydowały się przybyć na teren Galicji, na Podkarpacie. W 1901 roku dotarły do Cieklina i tu się zatrzymały. W międzyczasie w Jaśle rozpoczęto budowę przeznaczonego dla nich klasztoru i kościoła. Obiekty powstały na tzw. Miejskiej Górce, czy jak później ją nazwano -Górce Klasztornej. Same siostry nazywały ją Górą Nawiedzenia.

           Gdy jedno ze skrzydeł wznoszonej budowli zostało wykończone, w 1903 roku Wizytki przeniosły się do miasta. Ich klasztor stał się miejscem krzewienia kultu Najświętszego Serca Jezusa. Siostry prowadziły też pensjonat dla dziewcząt. W trakcie obu wojen światowych mógł u nich znaleźć wsparcie i dach nad głową każdy potrzebujący. W okresie II wojny światowej w klasztorze Niemcy założyli szpital żołnierski. Po wydaniu wyroku na miasto, siostry, jak większość jego mieszkańców przeżyły gehennę wysiedlenia, a później gorycz i smutek związany ze zburzeniem klasztoru i kościoła. Siostry, mocno związane ze środowiskiem jasielskim i swoją posesją, postanowiły odbudować kościół i klasztor. Z Urzędu Miasta Jasła uzyskano pozwolenie na odbudowę obiektów.

           Prace przy odbudowie kościoła siostry rozpoczęły w czerwcu 1949 roku pod nadzorem inż. arch. Wawrzyńca Dayczaka z Jarosławia. Projekt uwzględniał wykorzystanie zachowanych fundamentów, natomiast wygląd architektoniczny kościoła w porównaniu z jego stanem sprzed wojny miał ulec zmianie. Obiekt nie jest jednorodny pod względem architektonicznym i stanowi kompilację kilku stylów wzajemnie się przenikających. Materiałem budowlanym była cegła pełna ceramiczna użyta do budowy ścian nawy głównej i bocznych oraz czterech filarów. Cokół od zewnątrz oblicowany płytami kamiennymi na zaprawie cementowej. Dach dwuspadowy drewniany ze ścianami szczytowymi oraz jednospadowy nad bocznymi, niższymi nawami pokryty dachówką ceramiczną i blachą ocynkowaną. Portal główny przesklepiony jest sklepieniem ostrołukowym z jednym ćwierćwałkiem wypukłym, wykonanym z cegły, otynkowanym tynkiem nakrapianym, bez bocznych ryzalitów. Schody przed wejściem głównym wykonane z kamienia, balustrada prosta z rur żelaznych.

           Wewnątrz kościół jest trzynawowy, z tym że nawy boczne są wydzielone od nawy głównej dwoma filarami po obu stronach. Malowany farbą zwykłą wapienno-klejową w kolorze popielatym. Sklepienie pomalowane na kolor szaro-niebieski. Okładzina dolna ścian w nawach bocznych i czterech słupów to lastryko młotkowane zaś okładzina dolna ścian nawy głównej i prezbiterium to trawertyn koloru jasnokremowego. Oświetlenie kościoła to 21 okien okrągłych i podłużnych. W środku znajduje się ołtarz główny pod wezwaniem Niepokalanego Serca Maryi i Najświętszego Serca Jezusa. Ołtarz boczny w prezbiterium pod wezwaniem św. Józefa, w nawie prawej pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej a w nawie lewej pod wezwaniem św. Małgorzaty Marii. Ołtarze wykonane są według projektu artystki Teresy Rostworowskiej w 1966 roku. Wykonane w stylu modernistycznym, odznaczają się dużą prostotą i pięknem. Tworzywem jest jasnokremowy trawertyn oraz elementy kowalstwa artystycznego kutego.

           Szczególnie wartościowy obraz jasielskiego kościoła to dokładna kopia cudownego obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej. Ciekawa jest historia tego obrazu. W 1909 roku siostrę Józefę Ksawerę Piotrowicz odwiedził w Jaśle jej brat Michał Piotrowicz. Przyjechał z Wilna, gdzie mieszkał na stałe. Przebywając u siostry podjął myśl obdarzenia klasztoru kopią cudownego obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej. Po powrocie do Wilna zrealizował swój plan. Zamówił u malarza Gobiatty obraz. Szatę wykonał artystyczną robotą snycerską p. Charewicz. Była to wierna kopia wizerunku Ostrobramskiej. Przed wysłaniem do Jasła obraz został uroczyście poświęcony w kościele pobernardyńskim w Wilnie 21 sierpnia 1909 roku. Następnego dnia "Gazeta Wileńska" zamieściła artykuł o tym wydarzeniu pt. "Rzewna pamiątka dla klasztoru". Dalej artykuł podaje, że fundatorami obrazu byli pp. Michał i Emilia Piotrowicz i opis obrazu: "Jest to obraz wykonany udatnie przez pana Gobiattę, ucznia Sylwanowicza, pokrywa go szata złocista nader kunsztownie wycyzelowana przez pana Charewicza, bardzo zdolnego rzemieślnika-artystę. Tło wyłożone pluszem ciemno-szkarłatnym; ramy snycerskie, złożone, szerokie i efektowne. Obraz namalowany jest na płótnie z linoleum, nader trwałem". W tym czasie w jasielskim klasztorze było pięć sióstr wileńskich i kilka pochodzących z Litwy, którym obraz Matki Bożej Ostrobramskiej był szczególnie bliski i drogi. Dlatego Michał Piotrowicz, wczuwając się w ich tęsknotę, polecił wygrawerować na półksiężycu pod obrazem napis: "Siostry wygnanki! W darze Wam składamy ten obraz z Litwy - Panny z Ostrej Bramy. Niechaj, jaśniejąc w jasielskim kościele, da Wam tu spokój, a w niebie wesele.

Michał i Emilia Piotrowiczowie Wilno, 25 lipca 1909 roku".

           Obraz przetrwał wojenną zawieruchę a w nowym kościele znalazł godne miejsce.

źródła:

Bata A.: Jasło i okolice, Krosno 1996

Hap W.: Przewodnik po Jaśle i jasielszczyźnie, Jasło 2007

Świstak Z.: W kręgu zabytków Jasła, Jasło 2003

Świstak Z.: Wizytki Jasielskie, Jasło 1997