Stary Dwór w Goszycach
Tak zwany Stary Dwór w Goszycach jest jednym z najcenniejszych zachowanych zabytków dworskiej architektury drewnianej.
Według tradycji został wybudowany za czasów Jana III Sobieskiego (wg Katalogu zabytków... – w XVIII wieku). Był własnością (udokumentowaną) kolejno: Jana Wielopolskiego, Wojciecha Boduszyńskiego, jego wnuka Artura Zawiszy (ten w końcu XIX wieku wystawił nieopodal nowy dwór, już murowany), Romualda i Zofii Kernów (do 1945). Po wywłaszczeniu ostatnich dziedziców majątek przeszedł na własność państwa, dwór oddano w użytkowanie Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, następnie w latach 60. – Stacji Hodowli Roślin Skrzeszowice. Aktualnie jest własnością rodziny Jakubowskich, która go wyremontowała, przywracając też stan najbliższego otoczenia do czasów z XVIII wieku.
Dwór jest otynkowany, parterowy. Jego podstawowym członem jest głębokotraktowy, kwadratowy korpus, nakryty mansardowym dachem. Dach jest zwieńczony pośrodku wydatnym, spędzanym kominem. Po bokach elewacji frontowej znajdują się dwa alkierze, wybudowane później niż dwór a następnie z nim połączone i objęte wspólnym dachem. Są one tak skomponowane, że w widoku od frontu pozorują układ szerokofrontowego budynku o osi wzdłużnej. Ten pozornie wydłużony kształt fasady akcentuje wysunięta przed lico elewacji facjatka, wsparta na dwóch drewnianych słupach. Można przyjąć, że powierzchowne zatarcie cech XVII-wiecznych jest efektem późnobarokowej przebudowy, w trakcie której położono obecne, mansardowe dachy (gontowe, z lukarnami po bokach facjaty) i zblokowano alkierze z fasadą.
Od zajazdu elewacja rozczłonkowana jest półkolumienkami, od ogrodu wydatny ryzalit. Na tradycje udziału pierwotnego właściciela w wojnach tureckich mają wskazywać półksiężyce na krańcach kalenicy dachu.
opracowała Marta Goździk
źródła:
1. Tadeusz Chrzanowski, Marian Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982
2. Katalog zabytków sztuki w Polsce, T. 1 - województwo krakowskie, z. 12 - powiat olkuski, Warszawa 1953
Komentarze obsługiwane przez CComment