Muzeum Kamienica Orsettich

Spacerując po jarosławskim Rynku zobaczymy piękną, późnorenesansową, mieszczańską kamienicę Orsettich

           Wybudowana w XVI wieku przeszła gruntowną przebudowę po jej zakupie około 1630 roku przez Wilhelma Orsettiego pochodzącego z Lukki Włocha - kupca i bankiera. Do kamienicy dobudowano wówczas piętro i charakterystyczne podcienie a dach zwieńczono attyką. Stała się najpiękniejszą kamienicą w mieście. Księżna Anna Ostrogska, właścicielka miasta zalecała Orsettiemu, by jego kamienica służyła "ku ozdobie miastu i pożytkowi". Od 1945 roku jest siedzibą Muzeum.

           Wiek XVI i XVII to złoty okres w historii miasta, które było prężnie działającym ośrodkiem handlu, położonym na styku kilku ważnych szlaków handlowych oraz nad spławną rzeką San. Kilka razy w roku odbywały się jarmarki kupców z całej Europy i ze Wschodu. Największy jarmark rozpoczynał się 15 sierpnia i trwał kilka tygodni. Całe miasto i jego organizacja było podporządkowane funkcji handlowej.

           Dotyczyło to także kamienic mieszczańskich, które posiadały wiaty, podcienia, przejezdne sienie, kilkukondygnacyjne piwnice oraz reprezentacyjne sale na parterze.

           Dlatego muzealne ekspozycje zostały dostosowane do pierwotnego charakteru kamienicy - mieszkalnej na piętrze a funkcji handlowej i reprezentacyjnej na parterze. W sieni dolnej kamienicy umieszczono ekspozycję historyczną - wyeksponowano między innymi portrety właścicieli miasta, wyroby miejscowego rzemiosła, miecze i okowy katowskie, obrazy i rzeźby świętych patronów miasta, portrety mieszczan jarosławskich, widoki miasta, militaria i muzealia związane ze szkolnictwem.

           Najbardziej reprezentacyjnym wnętrzem kamienicy była i jest Wielka Izba. Jej znaczenie podkreśla piękne wyposażenie: włoskie meble renesansowe, szafy gdańskie, gotycka rzeźba Madonny z Dzieciątkiem, XVII wieczne obrazy włoskie i flamandzkie oraz umieszczone w szafach wyroby rzemiosła artystycznego. Ekspozycja na pierwszym piętrze przenosi nas w świat dawnych wnętrz mieszczańskich. W muzealnych aranżacjach widzimy gust, kulturę i status materialny stanu mieszczańskiego. W kamienicach bogatego mieszczaństwa powielano w urządzaniu wnętrz wzory znane z arystokratycznych pałaców miejskich. Naśladowano ich układ funkcjonalny i wyposażenie w wysokiej klasy wyroby rzemiosła artystycznego oraz dzieła sztuki. Na piętrze znajdują się stylizowane wnętrza mieszczańskie: jadalnia, salonik eklektyczny, salonik biedermeierowski, sala "z paskami", pokój panieński. We wnętrzach znajdują się częściowo zachowane polichromie z XVI i XVII wieku.

           Kamienica Orsettich, niegdyś nazywana "starym zamkiem" ze względu na monumentalną bryłę zwieńczoną grzebieniem attyki została uwieczniona na jednej z 32 monet o nominale 2 zł., upamiętniających miasta o istotnym znaczeniu w dziejach Polski.