Skansen Archeologiczny "Karpacka Troja" w Trzcinicy koło Jasła
Ta osada obronna pochodzi sprzed 4 tysięcy lat 

           W Trzcinicy koło Jasła, w miejscu odkrycia jednego z najstarszych grodzisk w Polsce, którego początki sięgają wczesnej epoki brązu i wczesnego średniowiecza powstał w latach 2007-2009 Skansen Archeologiczny "Karpacka Troja", którego inicjatorem był polski archeolog, wieloletni badacz grodziska - Jan Garncarski.

           Dla porównania - gród w Biskupinie zbudowano 1 400 lat później. W trakcie prac wykopaliskowych odkryto tu ponad 160 tysięcy zabytków: przedmioty kultu, ozdoby, broń, naczynia, wyroby z ceramiki, krzemienia i kamienia, kości z rogu oraz brązu i żelaza. Wiele z nich jest zabytkami unikalnymi, uznawanymi za wspaniałe dzieła dawnej sztuki rzemiosła. Trudno uwierzyć, że w czasach, kiedy w Egipcie rządzili faraonowie, na Podkarpaciu funkcjonowało całkiem dobrze rozwinięte społeczeństwo. Dowód tego do obejrzenia w gablotach w postaci znalezionych skarbów. Tutaj odkryto pierwszą w Polsce osadę Zakarpackiej kultury Otomani-Fuzesabony, z wyraźnymi wpływami śródziemnomorskimi, datowaną na okres 1650-1350 p.n.e. Właśnie dlatego miejsce to nazwano Karpacką Troją. Ludność z tej grupy kulturowej miała kontakty ze starożytną Troją i Mykenami, handlując z nimi między innymi sprowadzanym znad Bałtyku bursztynem, w zamian przejmując nowinki znad morza Śródziemnego.

           Skansen utworzony został w celu ochrony i udostępniania grodziska turystom - jako oddział Muzeum Podkarpackiego w Krośnie. "Podkarpacka Troja" to oryginalne połączenie tradycyjnej formy skansenu oraz nowoczesnej placówki muzealnej. Cały kompleks składa się z zabytkowego grodziska, nowoczesnego pawilonu wystawowego, parku archeologicznego, sektora hodowlanego, poletek eksperymentalnych i platformy widokowej. W pawilonie zobaczymy wspaniale zaaranżowaną ekspozycję i obejrzymy film o Karpackiej Troi. W parku archeologicznym zrekonstruowano osadę otomańską oraz wioskę słowiańską z IX wieku i kuźnię - w sumie 18 chat. Na grodzisku zrekonstruowano około 200 m wałów obronnych, 2 bramy prowadzące do grodu oraz 6 chat. Przy rekonstrukcji chat stolarzom budującym domy nie pozwolono używać piły, dlatego musieli wbijać kliny w pień drzewa, aby uzyskać ogromne deski do budowy obiektów. Dzięki temu skansen to autentyczna rekonstrukcja budząca podziw wśród zwiedzających. Zwiedzanie skansenu zamyka 44 metrowa platforma widokowa wzniesiona w 2014 roku z dwoma poziomami obserwacyjnymi dla turystów: na wysokości 19,8m i 33m. Z platformy możemy podziwiać monumentalność grodziska--geniusz inżynieryjny naszych przodków, rozległą panoramę Beskidu Niskiego a przy dobrej pogodzie można zobaczyć Tatry.

           "Karpacka Troja" to doskonałe miejsce, aby w ciekawy sposób spędzić czas i wzbogacić swoją wiedzę o przeszłości. W każdym trzecim tygodniu sierpnia odbywa się w Trzcinicy Festiwal Archeologiczny " Dwa Oblicza" podczas którego możemy zobaczyć rekonstrukcje życia naszych przodków . W obozie wojów, na placu festiwalowym oraz w parku archeologicznym można przyjrzeć się życiu codziennemu między innymi przygotowywaniu posiłków, kompletowaniu sprzętu bojowego, przygotowywaniu i ozdabianiu ubrań, wykonaniu wyrobów ze skóry. W piątkowy wieczór – corocznie - odbywa się pochód i prezentacja grup rekonstrukcyjnych na rynku w Jaśle. Na stałe w program festiwalu wpisały się turnieje, które są najbardziej widowiskowym elementem imprezy. Walki i potyczki wojowników są rozstrzygane w niedzielę przed rozdaniem nagród. Największą popularnością wśród turystów cieszy się rekonstrukcja bitwy, a elementem wieńczącym bitwę jest inscenizacja pochówku ciałopalnego poległego woja wraz z tradycyjnymi obrzędami pogrzebowymi. Od VI do VIII na terenie muzeum odbywają się warsztaty przybliżające życie w epoce brązu i wczesnego średniowiecza. W trakcie festiwalu można posłuchać koncertów muzyki dawnej. Skansen "Karpacka Troja" to jedna z atrakcji w województwie podkarpackim, która zaprasza i czeka na odkrycie przez turystów.

źródła:

Odkrycia w Trzcinicy a epoka brązu w Europie Środkowej, prof. Jan Machnik PAU

Wczesnośredniowieczne grodzisko w Trzcinicy nad Ropą, Prof.dr hab. Jacek Poleski, Instytut Archeologii UJ, 07.06.2011